عفونت ادراری (UTI)

عفونت دستگاه ادراری یکی از شایع ترین نوع عفونت ها است که می تواند هر قسمتی از این دستگاه را درگیر کند. این عفونت ممکن است در مجرای ادرار، کلیه ها و یا مثانه ایجاد شود. علت ۹۰ درصد عفونت های ادراری، باکتری ها به ویژه باکتری e.coli است. بیشترین علائمی که نیز در این بیماری مشاهده می شود نیاز به دفع مکرر ادرار، درد هنگام ادرار کردن و درد در ناحیه پهلو یا کمر است. آنتی بیوتیک ها بهترین درمان برای عفونت ادراری هستند که در انواع مختلفی موجود می باشند. نوع آنتی بیوتیک و دوز مصرفی آن را حتما باید متخصص تجویز کند.

عفونت ادراری چقدر شایع است؟

این بیماری جزو بیماری های عفونی بسیار شایع است که هم زنان و هم مردان ممکن است به آن مبتلا شوند. البته شیوع این عفونت در زنان بیشتر از مردان و حتی کودکان است. مطالعات انجام شده نشان می دهند که سالانه میلیون ها نفر جهت درمان عفونت ادراری به پزشک مراجعه می کنند.

علت ایجاد عفونت

عفونت ادراری به دلیل ورود باکتری ها به مجاری ادرار و تکثیر آنها در مثانه، ایجاد می شود. همچنین در صورت عدم درمان ممکن است باکتری ها، کلیه ها را نیز درگیر کنند. همانطور که در ابتدا مطلب نیز اشاره شد، باکتری اشریشیا کلی با نام اختصاری e.coli عامل اصلی بیشتر عفونت های ادراری است. این باکتری به طور معمول داخل روده انسان وجود دارد.

علائم بیماری

عفونت ادراری می تواند باعث ایجاد علائم زیر شود:

– درد در پهلو، شکم، ناحیه لگن یا پایین کمر

– فشار در قسمت تحتانی لگن

– تغییر رنگ و بدبو شدن ادرار

– بی اختیاری ادرار

– تکرر ادرار

– درد موقع ادرار کردن

– وجود خون در ادرار

علائمی که کمتر شایع هستند:

– درد آلت تناسلی

– احساس خستگی شدید

– تب و لرز

– حالت تهوع و استفراغ

– گیجی

تشخیص عفونت ادراری

در صورت مشاهده علائم نام برده، بهتر است نزد یک پزشک مراجعه داشته باشید. پزشک بعد از اخذ شرح حال و معاینات فیزیکی، آزمایش های لازم را تجویز می کند تا به تشخیص قطعی برسد. همچنین در مورد افرادی که به طور مکرر دچار عفونت ادراری می شوند ممکن است نیاز به بررسی های دقیق تر از طریق تصویربرداری و یا سیستوسکوپی (بررسی با دوربین) باشد.

تست ها و آزمایشات لازم برای تشخیص عفونت ادراری عبارتند از:

– آزمایش ادرار

– کشت ادرار

– سونوگرافی

– سی تی اسکن

– سیستوسکوپی

درمان عفونت ادراری

بهترین راه درمان عفونت های ادراری، آنتی بیوتیک ها هستند. آنتی بیوتیک ها در انواع مختلفی وجود دارند و تجویز نوع آنها بستگی به تشخیص پزشک معالج شما دارد. نکته ای که اهمیت دارد رعایت دستورالعمل مصرف این داروهاست. آنتی بیویتک ها جزو داروهایی هستند که حتما باید دوره درمان آنها را کامل کنید. حتی اگر علائم شما از بین رفته باشد و احساس بهتری داشته باشید، باید دارو را طبق مقدار توصیه شده مصرف کنید. چرا که احتمال اینکه عفونت مجدد عود کند وجود دارد.

آنتی بیوتیک هایی که معمولا برای درمان عفونت ادراری تجویز می شوند عبارتند از:

– نیتروفورانتوئین

– سولفونامیدها مثل سولفامتوکسازول و تری متوپریم

– آموکسی سیلین

– سفالوسپورین ها مثل سفالکسین

– داکسی سایکلین

– فسفومایسین

– کینولون ها مثل سیپروفلوکساسین و لووفلوکساسین

*نکته: مصرف خودسرانه و یا بیش از اندازه آنتی بیوتیک ها می تواند منجر به مقاومت آنتی بیوتیکی بشود. چرا که هر بار با استفاده از آنتی بیوتیک ها، عفونت سازگارتر و مبارزه با آن سخت تر می شود. از این رو درمان عفونت ادراری برای افرادی که به طور مداوم به آن مبتلا می شوند ممکن است متفاوت باشد و پزشک از درمان های جایگزین مثل آنتی بیوتیک داخل وریدی استفاده کند.

پیشگیری از ابتلا به عفونت های ادراری

توصیه هایی برای پیشگیری از عفونت های ادراری که می توانند خیلی کمک کننده باشند:

– بهداشت فردی را رعایت کنید

یکی از بهترین راه ها برای پیشگیری از عفونت دستگاه ادراری، رعایت بهداشت است. به ویژه زنان به دلیل اینکه مجرای ادراری کوتاه تری نسبت به مردان دارند، بیشتر در معرض عفونت ادراری هستند. تعویض مرتب پدها و تامپون ها در دوره قاعدگی، عدم استفاده مکرر از خوشبو کننده های واژینال، … از جمله راهکارهای مؤثر برای کاهش خطر ابتلا به عفونت ادراری هستند.

– مایعات فراوان بنوشید

مصرف شش الی هشت لیوان آب در روز می تواند به دفع باکتری ها از دستگاه ادراری شما کمک کند.

– عادات ادرار کردن را تغییر دهید

ادرار یک ماده زائد است و تخلیه آن به طور مکرر نقش مهمی در از بین بردن باکتری ها از بدنتان دارد. همچنین ادرار کردن قبل و بعد از رابطه جنسی نیز از ایجاد عفونت های ادراری جلوگیری می کند.

– از راه های کنترل بارداری مناسب استفاده کنید

برخی از زنان برای جلوگیری از بارداری، از روش هایی مثل دیافراگم یا کلاهک استفاده می کنند. این روش ها ممکن است ریسک ابتلا به عفونت ادراری را افزایش دهد. از این رو بهتر است با پزشک خود برای انتخاب یک روش مناسب تر کمک بگیرید.

– لباس زیر مناسب انتخاب کنید

استفاده از لباس های زیر تنگ، محیطی مرطوب ایجاد می کند و باعث رشد باکتری ها می شود. به همین دلیل سعی کنید از لباس های زیر نخی و کمی آزادتر استفاده کنید.

– از داروها یا مکمل ها کمک بگیرید

مصرف پروبیوتیک ها و همینطور عصاره میوه کرن بری (Cranberry) ممکن است به پیشگیری از عفونت دستگاه ادراری کمک کند. البته قبل از تهیه و مصرف هر گونه دارو و مکمل حتما با پزشک مشورت کنید.

سخن آخر

عفونت ادراری یک بیماری شایع اما قابل درمان است که ممکن است به شکل خفیف یا شدید بروز پیدا کند. زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به این بیماری هستند. یکی از دلایل آن کوتاهی مجاری ادرار و نزدیک بودن این مجاری به واژن و مقعد در بدن خانم ‌ها است.

عدم کنترل این بیماری می تواند منجر به گسترش عفونت به سایر قسمت های دستگاه ادراری مثل مثانه و یا حتی کلیه ها شود. از این رو تأکید متخصصان بر این است که افرادی که علائم عفونت ادراری را تجربه می کنند سریعا برای درمان اقدام کنند.

خوشبختانه عفونت ادراری به راحتی به درمان پاسخ می دهد و مدت کمی بعد از شروع روند درمان، علائم بهبود پیدا می کنند. آنتی بیوتیک ها رایج ترین نوع درمان برای عفونت ادراری هستند که در انواع و دوزهای مختلف در دسترس می باشند. برای اطمینان از این که عفونت برطرف شده یا نه! باید حتما دوره درمان را کامل کنید حتی اگر علائمی ندارید.