چماقی ‌شدن ناخن

چماقی شدن ناخن یا کلابینگ (Clubbing) یک تغییر در ظاهر و ساختار ناخن ها است که باعث می شود ناخن ها ضخیم تر و خمیده تر شده و شبیه به یک قاشق وارونه به نظر برسند. این تغییر ابتدا از ناخن شست و اشاره شروع شده و به مرور به ناخن های دیگر سرایت می کند.

این پدیده یک بیماری نیست، بلکه نشانه ای از وجود یک وضعیت پزشکی جدی مثل بیماری های قلبی، ریوی، مشکلات کبدی، اختلال تیروئید و بیماری های گوارشی است. از این رو پیگیری و تشخیص به موقع آن اهمیت بسیاری دارد.

چماقی شدن ناخن علاوه بر تغییر شکل ناخن ها می تواند با علائم دیگری مثل افزایش ضخامت ناخن، تغییر رنگ، درد و حساس شدن ناخن نیز همراه باشد.

علائم چماقی شدن ناخن (کلابینگ)

این اتفاق معمولا با یک سری تغییرات ظاهری و ساختاری در ناخن همراه است. این تغییرات در ابتدا به صورت خفیف ظاهر شده و رفته رفته بیشتر می شوند، مثل:

– خمیده و گرد شدن ناخن

– صاف تر شدن یا برجسته تر شدن سطح ناخن

– افزایش ضخامت بستر ناخن

– بزرگ شدن و تورم نوک انگشتان (هیپروتروفی بافت نرم)

– کبودی ناخن ها

– افزایش نرمی و انعطاف ناخن

– درد

– حساس شدن ناخن و نوک انگشتان نسبت به لمس

علت تغییر شکل ناخن

این پدیده در اغلب موارد با بیماری های قلب و عروق، و همچنین بیماری های ریه (سرطان ریه، عفونت ریه، بینابینی ریه، فیبروز کیستیک) مرتبط است. علاوه بر این چماقی شدن ناخن ممکن است به دلایل زیر ایجاد شود:

– داشتن سابقه خانوادگی

– بیماری های گوارشی مثل کرون، سلیاک و سایر بیماری هایی که باعث التهاب دستگاه گوارش می شوند

– بیماری کبد مانند سیروز کبدی (تنبلی کبد)

– سرطان ها (سرطان مری، لنفوم هوچکین، رابدومیوسارکوم)

– بیماری های تیروئید مثل پرکاری تیروئید و بیماری گریو

تشخیص کلابینگ ناخن

تشخیص این مشکل، معمولا شامل بررسی های فیزیکی و انجام آزمایش های پزشکی می شود. همانطور که اشاره شد چماقی شدن ناخن نشانه ای از یک بیماری داخلی است. از این رو پزشکان بعد از انجام معاینه های بالینی و برای تشخیص دقیق علت از یک سری روش ها کمک می گیرند از جمله:

– آزمایش خون

– آزمایش گاز خون شریانی (ABG)

– رادیوگرافی از قفسه سینه

– سی تی اسکن

– اکوکاردیوگرافی

– آزمایش عملکرد کبد

درمان ناخن چماقی شده

از آنجایی که چماقی شدن ناخن نشان دهنده یک بیماری زمینه ای است، باید علت اصلی مشخص و درمان شود. به همین دلیل گزینه های درمانی نیز بسته به نوع بیماری زمینه ای می تواند متفاوت باشد. رایج ترین روش های درمانی عبارتند از:

– شیمی درمانی

– پرتودرمانی

– جراحی (برای بیماری های قلبی و عروقی)

– دارودرمانی (در صورتی که علت بیماری های مربوط به تیروئید باشد)

– رژیم غذایی بدون گلوتن (برای درمان بیماری سلیاک)

پیشگیری از تغییر شکل ناخن

جلوگیری از چماقی شدن ناخن به پیشگیری و درمان بیماری هایی که باعث بروز این تغییرات می شوند، بستگی دارد. از این رو اگر علت اصلی این تغییر به درستی شناسایی و درمان شود، می توان از بروز این اتفاق جلوگیری کرد. در این قسمت یک سری اقداماتی که می تواند برای پیشگیری از کلابینگ یا چماقی شدن ناخن کمک کننده باشد، را شرح می دهیم از جمله:

– چکاب های منظم پزشکی برای تشخیص به موقع بیماری های قلبی، ریوی، گوارشی و کبد

– کنترل فشار خون

– استفاده منظم از داروهای تجویز شده توسط پزشک (برای بیماری هایی مثل آسم، انسداد مزمن ریه، نارسایی قلبی، و…)

– داشتن یک رژیم غذایی سالم (شامل ویتامین B12، اسید فولیک، آهن، …)

– اجتناب از مصرف الکل

– پرهیز از سیگار کشیدن

– جلوگیری از آسیب ها و بیماری های ناخن مانند عفونت ناخن