آب مروارید

آب مروارید یا کاتاراکت یک نوع بیماری چشمی است که منجر به کدر شدن عدسی چشم می شود. در نتیجه فردی که به این بیماری مبتلا است به مرور دچار تاری دید و اختلالات بینایی می شود. لازم به ذکر است که پیشرفت این بیماری ممکن است باعث نابینایی شود. آب مروارید بیشتر در میان افراد میانسال دیده می شود، اما احتمال اینکه جوانان نیز به آن مبتلا شوند وجود دارد.

این بیماری قابل درمان است و می توان با کمک جراحی از بروز آسیب های جدی جلوگیری کرد. جراحی آب مروارید به این صورت است که جراح عدسی کدر را برمی دارد و آن را با یک لنز مصنوعی جایگزین می کند.

انواع آب مروارید

بیماری آب مروارید انواع مختلفی دارد که در ادامه به بررسی آنها می پردازیم:

آب مروارید مادرزادی

برخی از نوزادان با بیماری آب مروارید متولد می شوند. برخی دیگر نیز ممکن است مدتی پس از تولد به آن دچار شوند.

تورماتیک (ضربه ای)

این نوع آب مروارید معمولا بعد از وارد شدن آسیب یا ضربه به چشم رخ می دهد و اغلب باعث تورم عدسی چشم نیز می شود.

آب مروارید ثانویه

یکی از عوارض جراحی آب مروارید است و معمولا بعد از چند ماه یا چند سال بروز می کند. این عارضه در واقع آب مروارید نیست، و به دنبال کدر شدن کپسول خلفی چشم اتفاق میفتد. از این رو فرد دچار تاری دید می شود.

علاوه بر این سه مورد، بیماری آب مروارید وابسته به سن نیز بر اساس محل عدسی چشم به چند دسته تقسیم می شود، از جمله:

آب مروارید اسکلروتیک هسته ای

شایع ترین نوع آب مروارید است که به دلیل افزایش سن ایجاد می شود. در این بیماری، قسمت مرکزی عدسی چشم کدر و ضخیم می شود. از علائم این بیماری می توان به تاری دید، کاهش تمایز رنگ ها و سایه ها، هاله بینی، مشکلات دید در شب، نیاز به تغییر مکرر شماره لنز عینک، و… اشاره کرد.

قِشری

این نوع آب مروارید، از دورعدسی چشم شروع می شود و به مرور به مرکز عدسی گسترش پیدا می کند. آب مروارید قشری معمولا به شکل لکه های سفید و کروی ظاهر می شود. این بیماری در میان افراد مبتلا به دیابت بسیار شایع است. علائم رایج این بیماری شامل کاهش بینایی (هم دور هم نزدیک) و تابش شدید و ایجاد هاله اطراف منابع نوری (مثل نور چراغ ماشین ها) می شود.

زیر کپسولی خلفی

آب مروارید زیر کپسولی، با کدر شدن ناحیه پشتی عدسی چشم همراه است. این بیماری بین جوانان، افراد مبتلا به دیابت، دوربینی شدید، بیماری رتینیت پیگمانتر (یک بیماری ارثی مربوط به شبکیه چشم) و همچنین افرادی که داروهای استروئیدی (کورتون) مصرف می کنند بسیار شایع است. این بیماری می تواند باعث کاهش دید شما موقع مطالعه کردن و هنگام شب، تابش خیره کننده منابع نوری و هاله بینی شود.

سن ابتلا به آب مروارید

بیماری آب مروارید معمولا به دلیل بالا رفتن سن ایجاد می شود. اما هر فردی ممکن است در سنین مختلف این بیماری را تجربه کند. با این حال شیوع این بیماری بین افراد بالای ۶۰ سال بسیار بیشتر است. دلیل این اتفاق هم این است که با نزدیک شدن به ۴۰ سالگی، پروتئین عدسی چشم شما شروع به تجزیه شدن می کند و رفته رفته با افزایش سن و تجزیه بیشتر پروتئین بیماری آب مروارید بروز می کند. البته بسیاری از افراد ممکن است تا قبل از ۶۰ سالگی متوجه هیچ گونه علائمی نشوند.

علائم آب مروارید

رایج ترین علائمی که این بیماری ایجاد می کند عبارتند از:

– دید ابری

– کاهش وضوح رنگ ها

– افزایش حساسین به نور

– مشاهده هاله یا لکه هایی اطراف منابع نوری

– مشکلات دید در شب

– اختلال در دید موقع مطالعه

– نیاز مکرر به تغییر شماره عینک و لنزهای تماسی

– دوبینی

– دید گل آلود

علل بروز آب مروارید

اصلی ترین دلیل آب مروارید، تجزیه پروتئین عدسی چشم است که با بالا رفتن سن اتفاق میفتد. اما در این بین برخی از عوامل محیطی و ژنتیکی نیز ممکن است دخیل باشند و ریسک ابتلا به آب مروارید را در سنین پایین افزایش دهند. عواملی مثل:

– محیطی

مانند آلودگی هوا، دود سیگار، مصرف الکل، مواد شیمیایی و صنعتی، آفت کش ها، قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید، سابقه پرتودرمانی.

– پزشکی

مثل ابتلا به بیماری دیابت، سابقه جراحی چشم مثل گلوکوم (آب سیاه)، مصرف برخی داروها مانند کورتیکواستروئید ها، ابتلا به برخی بیماری های چشمی از جمله پیگمانتوزای شبکیه یا یووئیت.

– ژنتیکی

افرادی که سابقه خانوادگی ابتلا به آب مروارید دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند.

تشخیص و درمان بیماری

چنانچه علائم آب مروارید را تجربه می کنید، می توانید برای بررسی دقیق نزد یک چشم پزشک مراجعه داشته باشید. چشم پزشک بعد از بررسی و معاینه دقیق چشم شما می تواند بیماری را تشخیص دهد. سپس براساس شدت بیماری بهترین راهکار درمانی را ارائه می کند.

تنها راه درمان آب مروارید، جراحی است. جراحی آب مروارید نیز به این شکل است که عدسی کدر شده چشم شما برداشته می شود و یک عدسی مصنوعی جایگزین آن می شود. مزیت این روش این است که علاوه بر بهتر کردن وضوح دید شما به اصلاح عیوب انکساری چشم مثل دوربینی و نزدیک بینی نیز کمک می کند.

بعد از جراحی ممکن است درد خفیفی را تجربه کنید، که با تجویز و مصرف مسکن کمتر می شود. دوره نقاهت نیز معمولا بین ۴ تا ۶ هفته طول می کشد. در این مدت نیز بهتر است حتما زیر نظر پزشک باشید.

سخن آخر

آب مروارید یک بیماری شایع چشمی است که در بیشتر مواقع با افزایش سن مرتبط است. شیوع این بیماری در میان افراد بالای ۶۰ سال بسیار بیشتر است. اما با این حال افرادی نیز هستند که به طور مادرزادی و در سنین جوانی به آن مبتلا می شوند. آب مروارید در ابتدا ممکن است علائم قابل توجهی ایجاد نکند. با پیشرفت بیماری امکان دارد شما متوجه تغییراتی مثل تاری دید، دید ابری، حساسیت به نور به خصوص در شب، هاله بینی، مشاهده رنگ ها به صورت محو، و… شوید. با بروز این نشانه ها بهتر است حتما نزد یک چشم پزشک مراجعه کنید تا در صورت تشخیص و تأیید آب مروارید برای درمان شما اقدام شود. تنها راه درمان این بیماری نیز جراحی است. بعد از جراحی رفته رفته وضوح بینایی شما بازمی گردد و حتی ممکن است عیوب انکساری شما نیز بهتر شود. توصیه چشم پزشکان این است که برای محافظت از چشم ها و پیشگیری از ابتلا زود هنگام به آب مروارید، از مصرف سیگار خودداری کنید، و حتما در طول روز سعی کنید با استفاده از عینک و کلاه های نقاب دار مانع تابش مستقیم نور خورشید به چشم ها شوید.