ملانوم ندولار

ملانوم ندولار نوع نادر و خطرناک از سرطان پوست است، که بر خلاف دیگر انواع ملانوم به سرعت رشد می کند. تشخیص این بیماری به دلیل نداشتن تغییرات رنگی قابل توجه، اغلب دشوار است.

ملانوم ندولار معمولا به شکل یک برآمدگی با رنگ تیره (سیاه یا آبی) روی سطح پوست ظاهر می شود و می تواند به سرعت به لایه های عمیق تر پوست و دیگر بافت ها نفوذ کند. دیگر علائم ملانوم ندولار شامل خونریزی و ترشح از توده ها، پوسته ریزی، درد، حساسیت به لمس و تغییر خال های قدیمی (اندازه، شکل و رنگ) می شود.

این نوع سرطان معمولا در قسمت هایی از پوست که بیشتر در معرض آفتاب هستند ظاهر می شود مثل بازوها، سرشانه ها، گردن، پوست سر و پاها.

عوامل بسیاری وجود دارد که می تواند خطر ابتلا به این نوع سرطان پوست را افزایش دهد، از جمله قرار گرفتن بیش از اندازه در معرض نور خورشید، داشتن پوست روشن و سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان های پوست.

نکته ای که در مورد این سرطان حائز اهمیت است تشخیص زود هنگام و درمان فوری آن است. درمان ملانوم ندولار معمولا شامل جراحی، شیمی درمانی و ایمونوتراپی یا ایمنی درمانی می شود.

مراحل رشد ملانوم ندولار

پزشکان روند پیشرفت این نوع سرطان را در چند مرحله تقسیم بندی می کنند:

• مرحله اولیه: در این مرحله ملانوم ندولار تنها در قسمت اپیدرم پوست (بیرونی ‌ترین لایه پوست) قرار دارد و پخش نشده است. این مرحله با علائم جزئی مثل خارش، درد و تغییرات ظاهری توده همراه است.
• مرحله میانه: سلول های سرطانی به عمق پوست نفوذ می کنند و باعث آسیب رساندن به بافت همبند، عضلات و عروق خونی می شوند.
• مرحله پیشرفته: در این مرحله ملانوم، به غدد لنفاوی و بافت های مجاور سرایت می کند.
• مرحله متاستاز: در صورتی که سرطان به این مرحله برسد، از طریق خون و یا غدد لنفاوی ممکن است به دیگر اندام ها از جمله ریه ها، کبد، مغز و حتی استخوان ها گسترش پیدا کند. در این مرحله بیمار علائم جدی مثل درد، کاهش وزن، تنگی نفس، ضعف، و… را تجربه می کند. لازم به ذکر است که شانس درمان در این مرحله کمتر است.

چه کسانی در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند؟

هر کسی ممکن است به ملانوم ندولار مبتلا شود. اما احتمال ابتلا به این نوع سرطان در موارد زیر بیشتر است:

– مردان بالای ۵۰ سال

– سابقه ابتلا به سرطان پوست

– ژنتیک

– افراد با پوست روشن

– در معرض نور خورشید بودن (طولانی مدت)

– استفاده از دستگاه های سولاریوم

علائم ملانوم ندولار

رایج ترین علائم ملانوم ندولار عبارتند از:

– ایجاد برآمدگی گرد، نوک تیز و سخت روی پوست

– تغییر رنگ پوست (قرمز، سیاه، آبی، قهوه ای)

– خارش

– درد

– خونریزی یا ترشح از سطح پوست

– ترک خوردن یا پوسته پوسته شدن پوست

– تغییر شکل و اندازه خال های قدیمی

چه چیزی باعث این نوع سرطان پوستی می شود؟

مجموعه ای از عوامل محیطی و ژنتیکی در بروز این بیماری مؤثر هستند. اما می توان گفت اصلی ترین و بزرگترین عامل خطر برای ایجاد ملانوم ندولار، اشعه ماوراء بنفش خورشید و آفتاب سوختگی های شدید است. اشعه UV به ملانوسیت ها یا همان سلول های تولید کننده رنگدانه پوست، آسیب می رساند و با جهش ژنتیکی این سلول ها باعث رشد غیر قابل کنترل آنها و ایجاد توده های سرطانی می شود. دیگر عوامل خطر برای ایجاد این نوع سرطان پوستی عبارتند از:

– سابقه خانوادگی و ژنتیک (سابقه ابتلا به سایر سرطان های پوستی)

– خال های پوستی (افرادی که خال های زیاد با ویژگی غیر طبیعی دارند بیشتر در معرض ابتلا به این سرطان هستند)

– سیستم ایمنی ضعیف و ابتلا به بیماری های خودایمنی

– آسیب های پوستی

– قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی (مانند آرسنیک و مواد شیمیایی صنعتی)

تشخیص بیماری

این بیماری مانند دیگر سرطان های پوستی از طریق معاینه های فیزیکی، تست های تصویربرداری، آزمایش خون و بیوپسی قابل تشخیص است. متخصصان در اولین مرحله پوست شما را بررسی می کنند و درباره علائم و سوابق پزشکی تان سوال می پرسند. در مراحل بعدی برای بررسی میزان گسترش سرطان ممکن است انجام آزمایش های تصویربرداری مثل سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی، و یا پت اسکن (PET) را به شما توصیه کنند. یکی دیگر از روش های دقیق برای تشخیص قطعی ملانوم ندولار بیوپسی از بافت پوست است. در این روش پزشک از ناحیه مشکوک به سرطان نمونه برداشته و آن را برای بررسی به آزمایشگاه ارسال می کند.

درمان ملانوم ندولار

درمان این بیماری به عوامل مختلفی بستگی دارد از جمله میزان گسترش سرطان، موقعیت تومور و وضعیت سلامتی بیمار. اما به طور کلی درمان ملانوم ندولار شامل ترکیبی از روش های جراحی و درمان های سیستمیک (شیمی درمانی، دارودرمانی، …) می شود.

اگر بیماری شما در مراحل اولیه باشد، بهترین گزینه درمانی جراحی است. اما در شرایطی که سرطان به لایه های عمیق تر پوست، غدد لنفاوی و سایر اندام های داخلی رسیده باشد، علاوه بر جراحی شما به درمان های دیگری از جمله لنفادنکتومی (برداشتن غدد لنفاوی)، ایمونوتراپی، داروهای هدفمند و شیمی درمانی نیاز دارید.

پیشگیری از بیماری

رعایت نکات زیر می تواند به کاهش خطر ابتلا به ملانوم ندولار کمک کند:

– مراقبت از پوست در برابر اشعه UV خورشید (به ویژه در بین ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر، با کمک کرم های ضدآفتاب، کلاه لبه دار، پوشیدن لباس های آستین دار، …)

– پرهیز از آفتاب گرفتن

– عدم استفاده از دستگاه های سولاریوم

– معاینه پوست به طور مرتب (به خصوص بررسی شکل و اندازه خال های قدیمی)

– مراجعه منظم نزد متخصص پوست و مو