دیسک گردن

دیسک گردن، یکی از شایع ترین بیماری های ستون فقرات است، که به دلیل آسیب دیدگی دیسک های بین مهره ای رخ می دهد. اصلی ترین علائم دیسک گردن شامل دردهای شدید و پایدار، سوزش و تیر کشیدن، ضعف و بی حسی عضلانی، اسپاسم عضلانی و سرگیجه می شود.

دیسک ها یکی از اجزای مهم ستون فقرات محسوب می شوند و وظیفه آنها محافظت از مهره ها در برابر فشار و ساییدگی، و همینطور حفظ انعطاف پذیری ستون فقرات است. اما گاهی این دیسک ها که به آنها بالشتک های غضروفی نیز گفته می شود به دلایل مختلفی دچار آسیب می شوند و خاصیت خود را از دست می دهند. این آسیب می تواند به شکل های مختلفی مثل فتق دیسک، پارگی و ترک دیسک اتفاق بیفتد.

علائم دیسک گردن چیست؟

رایج ترین نشانه ها و علائم دیسک گردن عبارتند از:

– درد و تیر کشیدن (معمولا به صورت شدید و ضربه ای ایجاد می شود، و اغلب از گردن به شانه ها، بازوها و دست ها سرایت می

– سردرد

– سرگیجه و عدم تعادل

– ورم و التهاب

– اسپاسم و گرفتگی عضلانی ناحیه گردن

– بی حسی دست ها

– ضعف عضلانی در دست ها

– محدودیت حرکتی در ناحیه گردن، بازوها و دست ها

این علائم از فردی به فرد دیگر متفاوت است و همچنین شدت آن نیز ممکن است برای هر شخصی متفاوت باشد.

علت بروز دیسک گردن

عوامل مختلفی در ایجاد دیسک گردن نقش دارند، مثل سن، آسیب های فیزیکی و وضعیت نامناسب بدن. در اینجا اشاره ای داریم به رایج ترین دلایلی که می توانند ریسک ابتلا به بیماری های دیسک گردن را افزایش دهند:

– افزایش سن

– تروما یا آسیب دیدگی گردن

– مشاغل سخت که با بلند کردن اجسام سنگین همراه است

– اضافه وزن

– استعمال دخانیات

– نداشتن فعالیت ورزشی

– تغذیه نامناسب

– سابقه خانوادگی

هر یک از این عوامل به طریقی سلامت دیسک ها را تحت تأثیر قرار می دهند و می توانند منجر به آسیب دیسک و بروز بیماری های گردنی شوند.

تشخیص دیسک گردن

اصلی ترین و اولین علامت این بیماری، درد و سوزش شدید ناحیه گردن و بازوها است که با حرکت دادن سر یا خم کردن گردن نیز شدت پیدا می کند. به محض تجربه این علائم بهتر است نزد یک متخصص مغز و اعصاب یا جراح ستون فقرات مراجعه کنید. پزشک بعد از معاینه های فیزیکی لازم، به منظور تشخیص دقیق انجام آزمایش تصویربرداری و تست های مختلف دیگری را درخواست می کند. رایج ترین شیوه های ارزیابی که برای تشخیص دیسک گردن به کار می روند عبارتند از:

– رادیوگرافی

– ام آر آی

– توموگرافی کامپیوتری یا سی تی اسکن

– سی تی میلوگرام (بررسی کانال نخاعی و ستون فقرات با استفاده از تزریق ماده حاجب به داخل مایع نخاعی)

– الکترومایوگرام یا نوار عصب- عضله (EMG)

– تست هدایت عصبی (NCS)

درمان دیسک گردن

دیسک گردن یک بیماری قابل درمان است و بسته به نوع و شدت آن می توان از دو روش غیر جراحی و جراحی کمک گرفت.

درمان غیر جراحی

که معمولا شامل داروهای ضد التهاب و مسکن، فیزیوتراپی، استراحت و تمرینات کششی تخصصی ستون فقرات، تزریق استروئید اپیدورال (جهت بهبود التهاب و درد)، و همچنین انجام حرکات اصلاحی برای بهتر شدن وضعیت بدنی می شود.

درمان جراحی

در موارد شدیدتر و در شرایطی که درمان های قبلی مؤثر واقع نشوند، پزشک ممکن است گزینه جراحی را پیشنهاد کند. در حال حاضر نیز روش های مختلفی برای جراحی دیسک گردن وجود دارد مانند: دیسککتومی، کورپکتومی، لامینکتومی و میکروسکوپی.

دیسککتومی

در این روش، دیسک بیرون زده به طور کامل تخلیه برداشته می شود. سپس جراح از دو تکنیک تعویض دیسک گردن (ADR) یا فیوژن قدامی گردن (ACDF) برای پر کردن فضای خالی استفاده می کند. در تکنیک اول از دیسک مصنوعی و متصل کردن دو مهره درگیر با کمک پیچ های مخصوص استفاده می شود. اما در تکنیک دوم علاوه بر محکم کردن دو مهره با کمک پیچ از طریق پیوند استخوان، فضای خالی را پر می کنند.

کورپکتومی و فیوژن قدامی گردن (ACCF)

این تکنیک مشابه با روش قبلی (دیسککتومی و فیوژن ACDF) است، با این تفاوت که به جای خارج کردن دیسک، تمام یا قسمتی از بدنه مهره و خارهای استخوانی برداشته می شوند. در نهایت فضای خالی با پیوند استخوان پر می شود. این روش جراحی برای درمان تنگی کانال نخاع نیز به کار می رود.

لامینکتومی

در جراحی لامینکتومی، تمام یا قسمتی از استخوان ستون مهره های گردن برداشته می شود. این کار منجر به کاهش فشار روی نخاع و همچنین ریشه های عصبی می شود. این تکنیک جراحی برای درمان پارگی دیسک گردن کاربرد دارد.

میکروسکوپی یا میکرودیسککتومی

یک روش جراحی کم تهاجمی است که برای درمان بیماری هایی مثل فتق دیسک و پارگی دیسک به کار می رود. در این تکنیک جراحی، از میکروسکوپ های پیشرفته برای خارج کردن دیسک استفاده می کنند. همچنین به دلیل اینکه جراحی با ایجاد شکاف های بسیار کوچک انجام می شود، بیماران دوره نقاهت کوتاه تری دارند و درد کمتری را نیز تجربه می کنند.

لیزر

یکی از روش های جدید و کم تهاجمی برای درمان دیسک گردن است. این روش نیازی به بیهوشی و ایجاد برش ندارد. کل فرآیند جراحی با کمک یک سوزن مخصوص که ساطع کننده اشعه لیزر است انجام می شود. اشعه لیزر قسمت آسیب دیده دیسک را حل می کند و سپس این قسمت حل شده توسط همین سوزن خارج می شود. لازم به ذکر است که این روش برای افرادی که فتق دیسک جزئی دارند مناسب است.

مراقبت بعد از جراحی

بعد از انجام جراحی به منظور بهبود سریع تر، حتما توصیه های مراقبتی که پزشکتان درخواست کرده را رعایت کنید. این مراقبت ها شامل موارد زیر می شود:

– از خم کردن و چرخاندن گردن خود خودداری کنید

– اجسام سنگین را بلند نکنید

– فعالیت بدنی شدید نداشته باشید

– از مصرف سیگار و سایر محصولات حاوی نیکوتین پرهیز کنید (نیکوتین مانع رشد استخوان های جدید و همینطور همجوشی می شود)

– تا زمان بهبودی رانندگی نکنید