روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی (آرتریت روماتوئید) یک بیماری خودایمنی مزمن است که به بافت پوشاننده مفاصل آسیب می رساند. این بیماری اغلب مفاصل انگشتان و مچ دست و پا، و همچنین زانو را درگیر می کند. البته گاهی علاوه بر مفاصل، دیگر قسمت های بدن نیز ممکن است آسیب ببینند از جمله قلب، ریه ها، پوست، چشم ها و دهان.

از جمله علائم رایج روماتیسم مفصلی می توان به درد، ورم و التهاب، سفتی مفاصل، خستگی و محدودیت های حرکتی اشاره کرد. این بیماری به مرور می تواند باعث فرسایش استخوان و تغییر شکل مفاصل شود.

هنوز علت دقیق این بیماری مشخص نیست. همچنین درمان قطعی برای روماتیسم مفصلی وجود ندارد، اما پزشکان سعی دارند با ارائه روش های درمانی مختلف از جمله تغییر سبک زندگی، فیزیوتراپی، کاردرمانی، تغذیه درمانی، دارو درمانی و جراحی به بهبود علائم این بیماری کمک کنند.

ابتلا به این بیماری در بین افراد ۳۰ تا ۶۰ سال بیشتر دیده می شود. اما ممکن است افراد جوان تر و حتی افراد مسن بالای ۶۰ سال نیز به این بیماری مبتلا شوند.

مراحل روماتیسم مفصلی

پیشرفت این بیماری طی چهار مرحله اتفاق میفتد، این مراحل عبارتند از:

• مرحله ۱: در این مرحله بافت اطراف مفاصل دچار التهاب می شوند. از این رو شما ممکن است کمی درد و سفت شدن مفاصل را تجربه کنید.
• مرحله ۲: التهاب رفته رفته شروع به آسیب رساندن به غضروف مفاصل شما می کند و شما با کاهش دامنه حرکتی مواجه می شوید.
• مرحله ۳: با شدیدتر شدن التهاب، استخوان ها نیز آسیب می بینند. در این مرحله از بیماری شما علاوه بر درد، سفتی و دامنه حرکتی کمتر، تغییرات فیزیکی را نیز شاهد خواهید بود.
• مرحله ۴: در این مرحله، التهاب متوقف می شود اما مفاصل شما روز به روز بدتر می شوند، و علائم قبلی به شکلی شدیدتر بروز خواهند کرد.

*پیشرفت این بیماری طبق مراحل اشاره شده ممکن است سال ها طول بکشد.

علائم روماتیسم مفصلی

علائم اولیه این بیماری به شکل درد و حساسیت مفاصل کوچک (انگشتان دست و پا) یا مفاصل بزرگتر (زانو و شانه ها) بروز می کند. این علائم مانند یک زنگ خطر برای شما محسوب می شوند. از دیگر علائم رایج روماتیسم مفصلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

– درد مفاصل

– تورم و التهاب مفاصل

– سفتی مفاصل

– محدودیت حرکتی (به ویژه صبح ها و بعد از یک تایم تحرک نداشتن)

– خستگی

– ضعف

– تب

این علائم ممکن است طی چند سال ایجاد شوند. همچنین علائم ممکن است به صورت دوره ای ظاهر شوند، به این معنی که شما مدتی را با علائم و مدتی را بدون هیچ گونه علائمی سپری کنید.

علت بیماری

همانطور که در ابتدا نیز اشاره شد، علت دقیق این بیماری هنوز مشخص نیست. اما محققان بر این باورند که ترکیبی از عوامل ژنتیکی، هورمون ها و عوامل محیطی می توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند. همچنین مواردی مثل سیگار کشیدن، عفونت ها و استرس می توانند محرک این بیماری باشند.

عواملی که ریسک ابتلا به این بیماری را بالا می برند؟

– سابقه خانوادگی: اگر یکی از بستگان نزدیک شما به روماتیسم مفصلی مبتلا شده باشد، احتمال این که شما نیز به این بیماری مبتلا شوید بیشتر است.

– جنسیت: زنان ۳ برابر بیشتر از مردان در خطر ابتلا به این بیماری هستند.

– سیگار کشیدن: مصرف سیگار نه تنها درصد ابتلا به روماتیسم مفصلی را بالا می برد، بلکه باعث شدیدتر شدن علائم بیماری می شود.

– چاقی: احتمال ابتلا به این بیماری در بین افراد با اضافه وزن بیشتر از سایرین است.

عوارض بیماری

روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید در صورت عدم درمان، می تواند عوارض جدی به همراه داشته باشد از جمله:

– آسیب و تغییر شکل مفاصل

– عفونت های ویروسی

– خشکی چشم و دهان

– سندرم تونل کارپال (CTS)

– پوکی استخوان

– بیماری قلبی

– بیماری بینابینی ریه

– سرطان سیستم لنفاوی

تشخیص بیماری

برای تشخیص این بیماری می توانید نزد یک متخصص روماتولوژی مراجعه کنید. روماتولوژیست ها با انجام معاینه های فیزیکی، و همچنین تجویز آزمایش خون و یا تست های تصویربرداری این بیماری را تشخیص می دهند. از جمله تکنیک های تصویربرداری رایج برای تشخیص روماتیسم مفصلی می توان به رادیوگرافی، سونوگرافی و ام آر آی اشاره کرد.

درمان روماتیسم مفصلی

روماتیسم مفصلی یک بیماری خودایمنی است که درمان قطعی ندارد. با این حال پزشکان امروزه از راهکارهای درمانی مختلفی برای مدیریت این بیماری کمک می گیرند. تنها هدف از درمان نیز کنترل درد و تورم مفاصل، و همچنین کاهش آسیب به مفاصل است. متخصصان برای درمان روماتیسم مفصلی عوامل مختلفی مثل سن بیمار، علائم او، سابقه بیماری، و… را در نظر می گیرند.

رایج ترین روش های درمان این بیماری عبارتند از:

– دارو: مانند داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری، ضد التهابی غیر استروئیدی، کورتیکواستروئیدها، داروهای بیولوژیکی، و… که به کاهش درد، تورم و التهاب مفاصل کمک می کنند.

– فیزیوتراپی: در کنار مصرف داروها، انجام فیزیوتراپی نیز می تواند برای بهبود عملکرد مفاصل و کنترل درد مفید باشد.

– جراحی: در صورتی که دارو اثرگذار نباشد و شدت آسیب مفاصل زیاد باشد، پزشک ممکن است سراغ گزینه جراحی برود.

علاوه بر این روش ها، شما می توانید با اصلاح سبک زندگی تان به کنترل و بهبود علائم این بیماری کمک کنید. مثل ترک سیگار، انجام فعالیت های بدنی و پیروی از یک برنامه غذایی سالم.