سینوزیت چیست؟

سینوزیت یا عفونت سینوس یکی از شایع ترین بیماری های تنفسی است که باعث التهاب بافت های سینوس می شود. سینوس ها که در قسمت پیشانی، گونه ها و بینی شما قرار گرفته اند، می توانند تحت تأثیر عوامل مختلفی دچار التهاب شوند. بیشتر سینوزیت ها ناشی از سرماخوردگی هستند، اما عوامل دیگری مثل عفونت ‌های باکتریایی، عفونت‌ های ویروسی و آلرژی‌ ها نیز می ‌توانند باعث این بیماری شوند.

التهاب سینوس اغلب با علائمی مثل درد در ناحیه صورت، گرفتگی یا آبریزش بینی، و تب همراه است. البته این بیماری قابل درمان بوده، و پزشکان با در نظر گرفتن علت و شدت سینوزیت درمان های مختلفی را ارائه می کنند.

انواع سینوزیت

این بیماری را با توجه به عامل عفونت و مدت زمان به شکل زیر تقسیم بندی می کنند:

انواع سینوزیت براساس مدت زمان

• سینوزیت حاد

ویروس های سرماخوردگی اغلب عامل اصلی این نوع هستند. مدت این بیماری معمولا کمتر از چهار هفته است و با علائمی مثل احتقان بینی، درد صورت و کاهش بویایی همراه است.

• تحت حاد

این نوع معمولا بعد از یک عفونت باکتریایی یا ویروسی آغاز می شود و اغلب بین ۴ تا ۱۲ هفته طول می کشد.

• مزمن

به التهاب های طولانی مدت گفته می شود که بیشتر از ۱۲ هفته ادامه پیدا می کند. عفونت های مکرر، آلرژی ها، انحراف تیغه بینی، آلودگی هوا و مصرف دخانیات عامل اصلی این بیماری هستند.

• حاد عود کننده

در این نوع، فرد چند بار در طی سال دچار عفونت سینوسی می شود و هر دوره ممکن است کمتر از ۴ هفته طول بکشد. علائم این نوع سینوزیت به طور مداوم عود می کنند.

انواع سینوزیت براساس نوع عامل عفونت

• ویروسی

ویروس های سرماخوردگی و آنفولانزا علت اصلی آن هستند و علائم نیز به مدت ۷ تا ۱۰ روز ادامه پیدا می کنند. این نوع سینوزیت معمولا خود به خود بهبود پیدا می کند و نیازی به آنتی بیوتیک ندارد.

• باکتریایی

زمانی ایجاد می شود که یک عفونت ویروسی باعث التهاب و مسدود شدن سینوس ها شود. در این شرایط باکتری ها به سینوس حمله می کنند و علائمی مثل درد شدید صورت، ترشح غلیظ به رنگ سبز یا زرد از بینی، تب بالا و کاهش بویایی را ایجاد می کنند. این علائم ممکن است بیشتر از ۱۰ روز ادامه پیدا کرده و رفته رفته شدیدتر شود. این سینوزیت نیاز به درمان با آنتی بیوتیک دارد.

• قارچی

این نوع سینوزیت نسبت به ویروسی و باکتریایی کمتر شایع است، و بیشتر افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند به آن مبتلا می شوند. این نوع به دو دسته آلرژیک و غیر آلرژیک دسته بندی می شود. رایج ترین روش های درمان آن نیز داروهای ضد قارچ، داروهای ضد آلرژی و جراحی هستند.

علائم التهاب سینوس ها

بیشترین نشانه های این بیماری عبارتند از:

– آبریزش بینی (با مخاط غلیظ زرد یا سبز)

– گرفتگی بینی

– درد یا فشار صورت (به ویژه در اطراف بینی، چشم ها و پیشانی که با خم کردن سر به سمت پایین شدید تر می شود)

– فشار یا درد در دندان ها

– فشار یا درد گوش

– تب

– بوی بد دهان یا طعم بد در دهان

– سرفه

– سردرد

– خستگی

علت بیماری

علت های مختلفی برای التهاب سینوس ها وجود دارد، از جمله:

– ویروس ها مثل سرماخوردگی و آنفولانزا

– باکتری ها (استرپتوکوک پنومونیه، هموفیلوس آنفولانزا، موراکسلا کاتارالیس)

– آلرژی ها (مثل حساسیت به گرده ها، قارچ ها، گرد و غبار، و…)

– مشکلات ساختاری مثل پولیپ بینی و انحراف تیغه بینی

– عوامل محیطی (آلودگی هوا، دود دخانیات، تغییرات دمایی، …)

چه عواملی ریسک ابتلا به این بیماری را بالا می برند؟

برخی از افراد بیشتر از دیگران در معرض ابتلا به سینوزیت هستند. این افراد معمولا دارای شرایط زیر می باشند:

– آلرژی بینی

– آسم

– پولیپ بینی

– انحراف سپتوم بینی

– سیستم ایمنی ضعیف

– مصرف سیگار

آیا سینوزیت مسری است؟

سینوزیت به خودی خود مسری نیست، اما ویروس ها و باکتری هایی که آن را ایجاد می کنند، قابل سرایت هستند. پس بهتر است در صورت ابتلا به سینوزیت های با منشأ باکتری و ویروسی، اقداماتی مثل شستن مرتب دست ها، رعایت فاصله با دیگران و گرفتن دهان و بینی موقع عطسه یا سرفه کردن را رعایت کنید.

تشخیص بیماری

اگر شما علائم سینوزیت را تجربه می کنید، می توانید برای تشخیص و درمان به یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کنید. متخصصان هر گونه التهاب مرتبط با سینوس ها را از طریق انجام معاینه های فیزیکی و با بررسی علائم شما تشخیص می دهند. همچنین گاهی برای بررسی دقیق تر از ابزاری به نام آندوسکوپ برای مشاهده داخل بینی شما استفاده می کنند. در این بین آزمایش های تخصصی تری نیز وجود دارد که برای تشخیص این بیماری به کار می روند از جمله:

– آندوسکوپی بینی

– سواب بینی (ابزاری شبیه گوش پاک کن های معمولی که با کمک آن از ترشحات بینی نمونه برداری می کنند تا ویروس ها و سایر میکروب هایی را که باعث علائم شما می شوند را بررسی کنند)

– سی تی اسکن

– تست آلرژی

– نمونه برداری از بافت بینی (البته این مورد خیلی نادر است)

درمان سینوزیت

درمان های متعددی برای این بیماری وجود دارد. پزشکان معمولا با در نظر گرفتن نوع سینوزیت و شدت علائم شما، بهترین گزینه درمانی را ارائه می کنند. رایج ترین درمان ها برای سینوزیت عبارتند از:

– داروهای ضد احتقان

– داروهای سرماخوردگی و آلرژی بدون نسخه

– شستشوی بینی با سرم های نمکی

– نوشیدن مایعات زیاد

اگر علائم شما بعد از گذشت ۱۰ روز بهبود پیدا نکرد، پزشک ممکن است درمان های زیر را ارائه کند:

– آنتی بیوتیک ها (آموکسی سیلین کلاوولانات، داکسی سایکلین، سیپروفلوکساسین، کلاریترومایسین، آزیترومایسین، تری‌متوپریم، …)

– مسکن ها (ایبوپروفن و استامینوفن)

– اسپری های داخل بینی حاوی کورتیکواستروئیدها

– داروهای ضد قارچ برای سینوزیت قارچی

– داروهای ضد آلرژی

– جراحی آندوسکوپی سینوس (در شرایطی که سایر درمان ها پاسخ ندهند)

درمان خانگی سینوزیت

اگر سینوزیت شما از نوع خفیف و ناشی از عفونت های ویروسی باشد، برخی از درمان های خانگی می تواند به تسکین و بهبود علائم شما کند. این درمان های خانگی عبارتند از:

– شستشوی بینی با محلول نمکی

– بخور گرم برای مرطوب کردن مجاری بینی

– استفاده از کمپرس گرم روی صورت

– نوشیدن مایعات گرم مثل آب گرم با عسل و لیمو، و چای زنجبیل

– مرطوب نگه داشتن محیط با کمک دستگاه های رطوبت ساز (گرم/ سرد)

– مصرف داروهای ضدالتهابی مثل استامینوفن یا ایبوپروفن

– گنجاندن ویتامین C و آنتی اکسیدان ها به رژیم غذایی

– پرهیز از مصرف دخانیات

– دوری از محرک ها و آلرژن هایی مثل گرد و غبار