کک و مک چیست؟

کک و مک به لکه های کوچک که رنگ آنها از قرمز تا قهوه ای متغیر است، گفته می شود. این لکه ها معمولاً در نواحی که بیشتر در معرض آفتاب هستند دیده می شود، از جمله صورت، گردن، قفسه سینه، دست ها و بازوها. کک و مک بسیار شایع اما بی ضرر است. با این حال برخی افراد احساس خوبی نسبت به این لکه های پوستی ندارند، و به سراغ راهکارهای درمانی می روند. لایه برداری شیمیایی، لیزر و کرایوتراپی جزو رایج ترین روش های درمانی کک و مک هستند.

علت ایجاد کک و مک

علت اصلی کک و مک صورت اشعه ماورا بنفش خورشید است. زمانی که شما در برابر نور خورشید (اشعه UV) قرار می گیرد سلول های پوستی (ملانوسیت) برای مراقبت از پوست شما ملانین (رنگدانه پوستی) بیشتری تولید می کنند. کک و مک در واقع نتیجه تجمع ملانین ها روی لایه خارجی پوست شما است. احتمال ایجاد کک و مک در افراد با پوست روشن بیشتر از افراد رنگین پوست است. ژنتیک و برخی از بیماری های پوستی مثل زیرادرما پیگمنتوزوم (بیماری ارثی پوستی که موجب حساسیت شدید به نور خورشید می شود) از دیگر علل ایجاد کک و مک هستند.

انواع کک و مک

این مشکل پوستی به دو نوع تقسیم می شود:

– افلید

افلیدها لکه هایی کوچک و مسطح به رنگ قرمز یا قهوه ای مایل به زرد هستند. دلیل اصلی ایجاد این نوع کک و مک نور خورشید و آفتاب سوختگی است. به همین دلیل افلیدها بیشتر در نواحی که در معرض نور آفتاب هستند مثل صورت، گردن، قفسه سینه و بازوها ظاهر می شوند. افرادی که پوست و مو روشن دارند و همینطور افراد مو قرمز بیشتر به این نوع کک و مک مبتلا می شوند. ابتلا به این نوع کک و مک معمولا از سنین پایین (۲ تا ۳ سالگی) شروع می شود و معمولا با افزایش سن کمرنگ و محو می شود.

– لنتیژین های خورشیدی

این نوع لکه ها متمایل به رنگ زرد، قرمز تا قهوه ای تیره هستند، و نسبت به افلید بزرگتر می باشند. به لنتیژین ها لکه های پیری نیز گفته می شود چرا که بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال دیده می شود. قرار گرفتن طولانی مدت و مکرر در برابر نور خورشید دلیل ایجاد این لکه ها هستند. لنتیژین های خورشیدی در نواحی مثل صورت، پشت دست ها، ساعد، قفسه سینه، شانه ها و ساق پا ظاهر می شوند.

درمان

از آنجایی که کک و مک کاملا بی ضرر است نیازی به درمان آن نیست. با این حال، بهتر است برای جلوگیری از ایجاد لکه های بیشتر از نور مستقیم آفتاب دوری کنید و حتما روزانه از ضد آفتاب استفاده نمایید. اما برای برخی از افراد وجود این لکه ها به خصوص در نواحی مثل صورت و گردن ممکن است حس ناخوشایندی ایجاد کند. در حال حاضر روش های درمانی مختلفی وجود دارد که می توانند به کمرنگ شدن این لکه ها کمک کنند، مثل:

– لایه برداری پوست (اسیدی/ شیمیایی)

– داروهای موضعی مثل رتینوئید و رتینول‌

– لیزر

– کرایوتراپی

انتخاب هر یک از این روش های درمانی به نظر پزشک معالج شما بستگی دارد.

پیشگیری از کک و مک صورت

از آنجایی که علت اصلی کک و مک ها قرار گرفتن در معرض نور خورشید است، بهترین راه برای پیشگیری از آن محافظت از پوست در برابر نور خورشید است. از این رو توصیه متخصصان به شما این است که:

– همیشه قبل از بیرون رفتن از کرم ضد آفتاب استفاده کنید، حتی در روزهای ابری و در زمستان

– در بیرون از منزل حتما از کلاه های لبه دار، عینک آفتابی و همینطور لباس های پوشیده استفاده کنید

– ترجیحا بین ساعات ۱۰ صبح تا ۴ عصر که اوج تابش اشعه UV است، در معرض نور خورشید نباشید

– از برنزه کردن دوری کنید

چه زمانی این مشکل پوستی نگران کننده است!

اگر متوجه هر گونه تغییر در کک و مک های خود شدید، بهتر است حتما نزد یک متخصص پوست و مو (درماتولوژیست) مراجعه کنید. تغییراتی که نیاز به بررسی تخصصی دارند عبارتند از:

– تغییر در اندازه، شکل یا رنگ لکه ها

– کک و مک هایی که دارای حاشیه های ناهموار یا نامشخص هستند

– عدم تقارن لکه ها

– داشتن درد، خارش و خونریزی

– برجسته شدن لکه ها

– چند رنگ شدن کک و مک

سخن آخر

کک و مک صورت شایع ترین ضایعه پوستی است که اغلب به دلیل نور خورشید (اشعه ماورا بنفش) ایجاد می شود. این لکه ها معمولا به رنگ های زرد، قرمز و قهوه ای روشن و تیره هستند و در نواحی از بدن که بیشتر در معرض نور آفتاب هستند ظاهر می شوند. کک و مک کاملا بی ضرر است و تهدیدی برای سلامتی شما محسوب نمی شود. این مشکل پوستی درمان قطعی ندارد با این حال با کمک برخی داروها، لیزر و لایه برداری می توان آنها را تا حد زیادی کمرنگ کرد. همچنین به منظور جلوگیری از بیشتر شدن لکه ها بهتر است روزانه از ضد آفتاب استفاده کنید. تنها در شرایطی که تغییری در کک و مک های خود مشاهده کردید برای بررسی دقیق حتما به یک متخصص پوست مراجعه کنید.